پای شارکو چیست؟

پای شارکو یک بیماری است که بر استخوان ها، مفاصل و بافت های نرم پا و مچ پا تاثیر می گذارد. در بیماری، استخوان ها ضعیف شده و به راحتی می شکنند در این مقاله با این بیماری بیشتر آشنا می شوید.

این بیماری عارضه‌ای نادر اما جدی است که می‌تواند افراد مبتلا به نوروپاتی محیطی، به‌ویژه مبتلایان به دیابت را تحت تأثیر قرار دهد. شارکو روی استخوان ها، مفاصل و بافت های نرم پا یا مچ پا تاثیر می گذارد. استخوان‌ها، ضعیف می‌شوند و می‌توانند بشکنند و مفاصل پا یا مچ پا دررفته می‌شوند. اگر در مراحل اولیه متوقف نشود، مفاصل پا فرو می ریزند و پا در نهایت تغییر شکل می دهد. تغییر شکل پا می تواند باعث ایجاد زخم های فشاری در پا یا مچ پا شود. زخم باز با تغییر شکل پا می تواند منجر به عفونت و حتی قطع عضو شود.

اگر  شما مبتلا  به دیابت هستید، بدن شما قادر به  استفاده صحیح از گلوکز غذایی که می خورید نیست. انواع مختلفی دیابت وجود دارد که هر کدام دلایل متفاوتی دارند، اما همه آنها در وجود گلوکز بیش از حد در جریان خون با هم مشترک هستند. درمان دیابت شامل داروها، انسولین، اصلاح رژیم غذایی وسبک زندگی است. با اتخاذ یک سبک زندگی سالم می توان از برخی از انواع دیابت پیشگیری کرد.

چه چیزی باعث ایجاد پای شارکو می شود؟

پای شارکو افرادی را تحت تاثیر قرار می دهد که به دلیل آسیب عصبی نمی توانند چیزی را در پا و مچ پا احساس کنند. این یک مشکل رایج برای افراد مبتلا به دیابت است. اما موارد دیگری نیز می توانند باعث آسیب عصبی شوند، از جمله:

• جذام
• سفلیس
• سیرینگومیلیا (ایجاد حفره پر از مایع در نخاع)
• فلج اطفال
• عفونت، تروما یا آسیب در اعصاب محیطی
• ایدز
• بیماری پارکینسون
• بیماری‌های التهابی مانند سارکوئیدوز یا پسوریازیس

هیچ دلیل خاصی برای پای شارکو وجود ندارد. اما برخی چیزها می توانند آن را تحریک کنند:

• رگ به رگ شدن یا شکستگی استخوان که به سرعت درمان نمی شود.
• زخمی روی پای شما که خوب نمی شود.
• یک عفونت
• جراحی پا که به آرامی بهبود می یابد

علل ایجاد پای شارکو

محققان دلیلی برای پای شارکو پیدا نکرده اند اما برخی مواردی که در بالا اشاره شد وجود دارد که شرایط مناسبی را برای آن ایجاد می کند. از آنجا که فرد مبتلا به نوروپاتی محیطی است، نمی تواند درد یا سایر احساسات را احساس کند و آسیب می تواند بدون توجه باشد. اگر شکستگی استخوان پا یا مچ پا به درستی درمان نشود، تغییر شکل می تواند بدتر شود و منجر به زخم پا و عفونت شود. پای شارکو نیز به عنوان یک عارضه پس از پیوند اعضا در بیماران دیابتی دیده شده است. (این امر به دلیل استفاده از داروهایی برای جلوگیری از پس زدن اندام است که عوارض جانبی آن باعث تحلیل استخوان و شکستگی می شود).

وقتی قسمت میانی پا به صورت پای شارکو درگیر می شود، قوس پا فرو می ریزد که پایین پا را گرد می کند. به این حالت بدشکلی کف پا خربزه ای هم می گویند. بسته به محل شکستگی استخوان، انگشتان پا می توانند زیر پنجه ها شروع به انحنا کنند یا مچ پا تغییر شکل یافته و ناپایدار شود.

مفصل شارکو در سه مرحله رخ می‌دهد:

مرحله اول: تکه تکه شدن و تخریب

مرحله‌ی اولیه حاد با علائمی مانند قرمزی و تورم قابل‌توجه پا و مچ پا نمایان می‌شود. وقتی آن ناحیه‌ی آسیب‌دیده را لمس می‌کنیم، ممکن است در مقایسه با پای دیگر، گرما و داغی را در آن ناحیه احساس کنیم.

در داخل پا، تورم بافت نرم و شروع شکستگی استخوان‌های کوچک رخ می‌دهد. نتیجه‌ی این امر، تخریب مفاصل و استخوان اطراف آن است. این امر باعث می‌شود که پایداری مفاصل از بین برود و درنتیجه پا دچار دررفتگی شود و استخوان‌ها حتی ممکن است شل شده و کاملاً نرم شوند.

در این مرحله، کف پا ممکن است ظاهری صاف یا محدب به خود بگیرد. برآمدگی‌های استخوانی (برجستگی‌های کف پا) نیز ممکن است در کف پا ظاهر شود. در صورت عدم درمان، این مرحله می‌تواند تا یک سال ادامه‌یابد.

مرحله دوم: اصلاح و بهبود

در این مرحله بدن سعی می‌کند آسیب‌های مرحله اول را بهبود بخشد. تخریب مفاصل و استخوان‌ها کند می‌شود و درنتیجه تورم، قرمزی و گرمای کمتری به همراه خواهد داشت.

مرحله سوم: بازسازی

در طی این مرحله سوم، مفاصل و استخوان کف پا بهبود می‌یابد. متأسفانه، آن‌ها به‌خودی‌خود به حالت یا شکل اولیه خود برنمی‌گردند. درحالی‌که هیچ آسیبی دیگری به پا وارد نشود، اغلب ‍ پا با همان تغییر شکل و در وضعیتی ناپایدار باقی می‌مانند. همچنین ممکن است پا بیشتر مستعد ایجاد زخم‌ها و جراحت‌ها باشد که ممکن است منجر به تغییر شکل بیشتر یا در بعضی موارد نیاز به قطع عضو باشد.

تشخیص پای شارکو

مراقب اولین نشانه ها باشید، تشخیص اینکه پای شارکو دارید، مخصوصاً در اوایل، دشوار است. اشعه ایکس و آزمایشات آزمایشگاهی ممکن است طبیعی باشد. به علاوه، سایر مشکلات پا نیز می توانند علائم مشابهی داشته باشند. اگر پزشک شما متخصص پا نیست ویا اغلب دیابت را درمان نمی کند، ممکن است اطلاعات زیادی در مورد پای شارکو نداشته باشد. اگر مشکلات پا دارید، سعی کنید پزشکی را پیدا کنید که بتواند تشخیص صحیح را به شما بدهد.

در مراحل بعدی این بیماری، وقتی‌که علائم پیشرفت کرده‌اند، تکنولوژی‌های تصویربرداری مانند رادیولوژی و ام آر آی می‌توانند در تشخیص آن کمک‌کننده باشند.در مراحل اولیه، پا قرمز است، در لمس احساس گرما می کند و تورم قابل توجهی در اندام وجود دارد.

معاینه ی دکتر

تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی

پزشک در مورد سلامت عمومی شما و همچنین علائمی که ممکن است داشته باشید با شما صحبت خواهد کرد. اگر می دانید که چگونه پای خود را زخمی کردید، به پزشک خود بگویید.

پس از صحبت در مورد علائم و سابقه پزشکی، پزشک پای شما را به دقت معاینه می کند و علاوه بر تجزیه‌وتحلیل علائم، پزشک معالج علائم نوروپاتی را از طریق معاینه فیزیکی، بررسی سابقه‌ی پزشکی و آزمایش‌هایتان بررسی می‌کند.

پزشک همچنین رفلکس‌های تاندون شما را آزمایش کرده و میزان قدرت و تونوس عضلات را در پا و کف پای شما تجزیه و تحلیل می‌کند.

اشعه ایکس

این تست های تصویربرداری، تصاویر دقیقی از ساختارهای متراکم مانند استخوان ارائه می دهند. در مراحل اولیه شارکو، اشعه ایکس ممکن است طبیعی باشد. اگر شرایط به مراحل میانی برسد، شکستگی های متعدد و دررفتگی مفاصل را می توان در عکس برداری با اشعه ایکس مشاهده کرد.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و سونوگرافی. این مطالعات می تواند تصاویر بهتری از بافت نرم پا و مچ پا ایجاد کند. اگر پزشک مشکوک به عفونت استخوان باشد، ممکن است این موارد تجویز شود. اگر شکستگی در پوست ایجاد نشود، عفونت استخوان بسیار نادر است.

اسکن استخوان یا اسکن ایندیوم

اسکن استخوان یک آزمایش پزشکی هسته ای است که در تشخیص وجود عفونت استخوان بسیار موثر است. انواع مختلفی از اسکن استخوان وجود دارد، و پزشک باید تعیین کند که کدام نوع(ها) برای یک مشکل خاص بهتر است استفاده شود. اسکن ایندیوم یک آزمایش تخصصی است که نشانگر را روی گلبول های سفید خون قرار می دهند. این سلول‌ها برای فهمیدن اینکه آیا برای مبارزه با عفونت به استخوان می‌روند یا نه، ردیابی می‌شوند.

عوارض پای شارکو

همانطور که استخوان های شما ضعیف تر می شوند، می توانند بشکنند و از جای خود خارج شوند. وقتی این اتفاق می افتد:

• ممکن است پای شما شکل خود را از دست بدهد.
• انگشتان پای شما ممکن است پیچ بخورد.
• مچ پای شما ممکن است پیچ بخورد و ضعیف شود.
• ممکن است استخوان های که تغییر شکل داده اند به کفش شما فشار بیاورند که سبب ایجاد زخم های باز روی پوست شما شود که می تواند عفونی شود.
• از آن جایی که جریان خون ضعیف، یکی از عوارض جانبی رایج دیابت است، ممکن است بهبود عفونت را دشوار کند و اگر این مدت طولانی شد، ممکن است پای بیمار به علت اسیب زیاد آمپوته یا قطع شود.

پای شارکو چگونه درمان می شود؟

درمان پای شارکو ممکن است چندین ماه طول بکشد. نکته کلیدی کاهش فشار و استرس روی پای آسیب دیده است.اولین و مهم ترین روش درمان این است که وزن از روی پای آسیب دیده برداشته شود. در مراحل اولیه پای شارکو، برداشت وزن به وخیم تر نشدن شرایط بیمار کمک کرده و مانع تغییر شکل پا می شود. تحمل وزن با استفاده از محافظ (راه رفتن با چکمه های مخصوص) در مراحل آخر مانع ایجاد عارضه های ناشی از تغییر شکل موجود و ایجاد تغییرات جدید در شکل طبیعی پا می شود.

اولین و مهم‌ترین درمان، استراحت یا برداشتن وزن از پای آسیب‌دیده است (که به آن تخلیه بار نیز می‌گویند). در مرحله اولیه پای شارکو، کاهش فشار و استرس روی پا مبتلا به جلوگیری از التهاب، بدتر شدن وضعیت و تغییر شکل کمک می کند.

درمان غیر جراحی

برداشت وزن شامل قرار دادن پا در گچ است که این کار از پا محافظت میکند و مانع حرکت آن می شود. به طور معمول پای بیمار بین ۸ تا ۱۲ هفته در یک سری گچ قرار داده می شودو گچ با فواصل یک تا دو هفته تعویض می شود. برای ممانعت از اعمال وزن بر روی پای آسیب دیده از چوب زیر بغل، واکر یا ویلچر استفاده می گردد. با کاهش تورم پا، گچ ها هم چندین مرتبه تعویض می شوند. پا تا زمانی در گچ می ماند که قرمزی، تورم و گرمی پا برطرف شود.

کفش مخصوص پای شارکو

پس از خروج پا از گچ، نوعی کفش مخصوص برای بیمار تجویز می شود. تجویز کفش ارتوپدی کاملا متناسب با اندازه پا می باشد، نقاط فشار را کاهش  می دهد و مانع ایجاد زخم و آسیب مجدد می شود. برخی از بیماران علاوه بر کفش، به بریس هم احتیاج دارند. همچنین ممکن است پزشک تغییرهایی در فعالیت های بیمار برای جلوگیری از آسیب بیشتر پا توصیه کند.

جراحی پای شارکو

جراحی فقط برای بیمارانی توصیه می شود که به تغییر شکل شدید پا و مچ پا مبتلا هستند و در نتیجه دچار بی ثباتی یا زخم در پا شده اند یا به علت تغییر شکل پا نمی توانند به راحتی از بریس ها و ارتوتیک ها استفاده کنند. پس از جراحی پای شارکو، بیمار نباید تا مدت ها، وزن خود را روی پای مبتلا بیندازد.

تمام افراد مبتلا به پای شارکو باید باقی مانده عمرشان از کفش های محافظ استفاده کرده و از پایشان به خوبی مراقبت کنند. آموزش مراقبت های پیشگیرانه و نشانه های احتمالی به بیماران و اعضای خانواده آن ها بخش مهمی از روند پیشگیری از ایجاد مشکل در آینده است.

توصیه

برای اطمینان از بهترین نتیجه درمان، ضروری است که بیمار دستورالعمل های پزشک را در مورد اینکه چه زمانی انداختن وزن روی پای مبتلا بی خطر است، دنبال کند. علاوه بر این، هرچه آرتروپاتی شارکو زودتر تشخیص و درمان شود، نتیجه نهایی بهتر است. بیماران باید هر روز هر دو پا را به دقت بررسی کنند و سطح قند خون خود را کنترل کنند. این دو مورد در تشخیص زودهنگام پای شارکو و جلوگیری از عوارض بعدی بسیار مهم هستند در این راستا و درمان زخم و تهیه کفش مناسب ، کلینیک پادزخم همراه شماست.

شماره تماس با ما و مشاوره واتساپ : 09377972724–09129583285