سوختگی می تواند یکی از بدترین تجربه های دردناکی باشد که یک شخص در طول زندگی تجربه میکند.سوختگی معمولادر اثر یک حادثه اتفاق می افتد که میتواند منجر به ایجاد تروما یا ضربه به همراه سوختگی میشود. معمولا در میان اطفال و سالمندان رخ می دهد.در این مقاله ما تشریح سوختگی و انواع آن و درمان های متداول می پردازیم.برای شروع مبحث سوختگی نیاز است که ما با پوست که ارگان مهمی در بدن ما هست آشنا شویم.
پوست چیست؟
بزرگترین ارگان در انسان پوست با مساحت حدود 2 متر است .پوست دارای سه لایه مختلف: از جمله اپیدرم، درم و هیپودرم است. وظیفه اصلی پوست این است که به عنوان یک مانع عمل می کند که از اندام های داخلی در برابر تهاجم میکروبی و اشعه ماوراء بنفش محافظت می کند و دمای بدن را تنظیم می کند. علاوه بر این، پوست به سیستم ایمنی و فرآیند تشخیص حسی بدن کمک می کند. سلول‌های واقع در سطح پوست به طور مداوم با سلول‌های جدید از لایه‌های داخلی جایگزین میشوند و از لایه‌های بالایی جدا میشوند. ( عکس شماره 1 نشان دهنده پوست دچار سوختگی است که در حال درمان میباشد )
زخم چیست؟
زخم طبق تعریف صحیح، از هم پاشیدگی در عملکرد دفاعی پوست است. از دست دادن انسجام اپیتلیوم، با یا بدون از دست دادن بافت همبند عنصری، نتیجه مستقیم آسیب حرارتی یا فیزیکی به پوست است. زخم بر اساس روند و مدت زمان بهبودی به دو دسته حاد و مزمن تقسیم می شود. زخم های حاد ناشی از حوادث غیرمنتظره یا جراحات جراحی هستند و در یک زمان قابل پیش بینی معمولا بین 8 تا 12 هفته بهبود می یابند. دوره بهبودی بستگی به میزان آسیب در لایه های مختلف پوست دارد. از سوی دیگر، زخم های مزمن که عمدتاً ناشی از سوختگی، زخم دکوبیت و زخم ساق پا هستند، در یک بازه زمانی مشخص بهبود نمی یابند.
سوختگی چیست؟
سوختگی نوعی زخم دردناک ناشی از آسیب در اثر نیروی حرارتی، االکتریکی،الکترومغناطیسی و شیمیایی است، در افراد سالمند و اطفال بیشتر دیده میشود، بیشترین علت سوختگی در افراد مسن استعمال دخانیات و سوختگی حرارتی است،و در اطفال سوختگی با آب جوش است.(عکس شماره 2 نشان دهنده کودکی است که بازو ی او به صورت درجه دو سوخته است.)
انواع سوختگی چیست؟
انواع مختلفی از سوختگی ها در اثر تماس حرارتی، تشعشعات،شیمیایی، الکتریکی، الکترومغناطیسی به وجود می‌آید.
سوختگی حرارتی:
شاید برای شما هم اتفاق بیافتد که دست یا قسمتی از بدن خود را با آب جوش یا برخورد با اجسام داغ سوزانده باشید. این سوختگی ها به دلیل برخورد با منابع گرما میباشد که گرمای منبع باعث آسیب به سلول و مرگ و سوختگی سلول های پوست و بافت میشود.عمق آسیب حرارتی به دمای تماس، مدت زمان تماس منبع گرمای خارجی و ضخامت پوست مرتبط است. از آنجایی که رسانایی حرارتی پوست کم است، بیشتر سوختگی های حرارتی اپیدرم و بخشی از درم را درگیر می کنند. شایع ترین سوختگی های حرارتی با شعله های آتش، مایعات داغ، اجسام جامد داغ و بخار همراه است. در این سوختگی باید سریعا محل را با آب ولرم (نه خیلی سر و نه خیلی گرم ) به صورت مستقیم و با جریان کم آب (مثل ریختن آب از کتری ) به مدت 5 الی 10 دقیقه نگه دارید . اینکه از گذاشتن یخ روی سوختگی بپرهیزید. محل را تا وقتی زیر آب نگه دارید که درد شما بدتر نشود در صورت بیشتر شدن درد دیگر آب روی آن نریزید. سپس لباس تنگ و زیور آلات تنگ را از بدن خارج نمایید . بانداژ تمیز و استریل روی محل قرار دهید . گاها بعضی از سوختگی ها که شدت زیاد دارند نیاز به خبر کردن 115 می باشد که ما در ادامه به این می پردازیم که کدام زخم ها نیاز به بستری دارند.از گذاشتن کره و روغن و خمیر دندان روی سوختگی بپرهیزید.(عکس شماره 3 نشان دهنده سوختگی با آب جوش است که سوختگی درجه 2 را پدید آورده است.)
تخلیه الکتریکی :
انرژی الکتریکی با عبور جریان از بافت های بدن که رسانای ضعیفی دارند به گرما تبدیل می شود. الکتروپوراسیون (آسیب به غشای سلولی) پتانسیل و عملکرد غشا را مختل می کند. بزرگی آسیب به مسیر جریان، مقاومت در برابر جریان از طریق بافت ها و قدرت و مدت جریان بستگی دارد. در مواقع سوختگی الکتریکی یک نقطه ورود الکتریسیتی به بدن و نقطه خروج از بدن دارند.در ادامه بیشتر در مورد این سوختگی توضیح میدهیم. ببینید باور کنید هیچوقت نمیشود با یه آچار ۸ پیچ شماره ۱۰ رو باز کرد اگه فکر میکنید که سوختگی با برق و وسایل برقی و هر وسیله ای که اتصالی کرده و اعضای بدنتان رو سوزانده یا بطور موقت از بدنتان برق قوی گذشته میتونید مثل آفتاب سوختگی با لوسیون درمانش کنید باید بگویم که سخت در اشتباه هستید ،مگر شما مثل قرمزی پشت گردن و یا پشتتان در اثر آفتاب سوختگی میتوانید ببینید که فقط پوستتان سوخته،شما نمی توانید تخمین بزنید که آیا فقط برق پوستتان رو سوزانده و یا کبدتان رو هم خشک کرده و یا حتی ماهیچه رانتان را هم سوزانده است،پس در اسرع وقت باید به مراکز درمانی مراجعه کنید.محل ورود برق به بدن معمولا به صورت یک زخم کوچک است ولی محل خروج برق از بدن یک زخم بزرگ ایجاد میکند.معمولا سوختگی ها ی الکتریکی باعث تشنج و اختلال در ریتم قلبی می شود که به همین جهت نیاز به بستری در بیمارستان و اقدامات اورژانسی است. (عکس شماره 4 نشان دهنده سوختگی الکتریکی است)
مواد شیمیایی
این نوع سوختگی معمولا در رابطه با مشاغل است مشاغلی که با مواد شیمیایی مثل انواع مواد اسیدی و قلیایی سر و کار دارند و یا مواد کلر زنی استخر ها هم این نوع سوختگی را باعث می شوند. شما ممکن است در منزل در حال کار کردن از با وایتکس و شوینده های اسیدی باشید. این مواد معمولا گاز های سمی تولید می کنند وممکمن است باعث سوختگی استنشاقی شود و یا اینکه هنگام کار کردن روی پوست یا چشم بپاشد.
آسیب ناشی از طیف گسترده ای از واکنش های سوزاننده، از جمله تغییر ph، اختلال در غشای سلولی، و اثرات سمی مستقیم بر فرآیندهای متابولیک است. علاوه بر مدت قرار گرفتن در معرض، ماهیت عامل شدت آسیب را تعیین می کند. تماس با اسید باعث نکروز انعقادی بافت می شود، در حالی که سوختگی قلیایی باعث نکروز مایع سازی می شود. جذب سیستمیک برخی از مواد شیمیایی تهدید کننده زندگی است و آسیب موضعی می تواند شامل ضخامت کامل پوست و بافت های زیرین باشد.این نوع سوختگی ابعاد گسترده ای دارد ممکن است آسیب مستقیم به روی پوست وارد شود و یا ممکن است که آسیب به صورت استنشاق بخار مسموم مواد شیمیایی رخ دهد.
در هنگام مواجه با این نوع سوختگی باید سریعا با 115 تماس حاصل کنید و سپس محل را با آب ملایم نه سر و نه گرم با شریان مستقیم و جاری آب که خیلی جریان تند و زیادی نیست محل را شستشو دهید محل را اگر آغشته به مواد شیمیایی است با یک دستکش و یا یک پارچه پاک کنید و اگر لباس تنگ ویا زیور آلات تنگ دارید به آرامی اگر میتوانید خارج کنید یک بانداژ تمیز که پنبه ای و کرکی نباشد روی آن بکشید. اگر میتوانید از دوش آب استفاده کنید به طوری که بقیه بدن رچزیر دوش نباشد فقط موضع سوخته زیر آب قرار بگیرد.( عکس شماره 5 نشان دهنده سوختگی شیمیایی است )
اگر چشم شما دچار سوختگی با مواد شیمیایی است باید سریعا آن را باجریان ملایم آب روان بشویید و از مالش چشم و قطره های شستشو بپرهیزید.(عکس شماره 6 چشم درگیر سوختگی با مواد شیمیایی شده است)
نکاتی که در سوختگی شیمیایی حتما باید رعایت شود: قبل استفاده حتما باید روی بطری حاوی مواد را بخوانید و بدانید که اگر درگیر سوختگی شدید چه کنید زیرا بعضی از مواد شیمیایی با ریختن آب روی آن بدتر می شود.
سوختگی شیمیایی حتما نیاز به اقدامات اورژانسی و گاها بستری در بیمارستان دارد پس حتما باید جدی گرفته شود.
تابش
انرژی فرکانس رادیویی یا تابش یونیزان می تواند باعث آسیب به پوست و بافت شود. شایع ترین نوع سوختگی ناشی از اشعه، آفتاب سوختگی است. سوختگی های پرتویی امروزه بیشتر به دنبال پرتو درمانی دیده می شود و همچنین در بیمارانی دیده می شود که از روش های تشخیصی اشعه بیش از حد دریافت می کنند. ممکن است هر فردی یک یا چند بار در گیر این نوع سوختگی شده باشد. در مواقع درگیر شدن در این نوع سوختگی سریعا از نور آفتاب دوری کنید و زیر سایه بروید و یا داخل خانه بروید و باید مایعات کافی و فراوان خنک(نه آب سرد ) میل کنید. لباس های تنگ را خارج کنید و لباس گشاد برتن کنید و اگر علایمی مانند ضعف و سرگیجه و گیجی و کاهش فشار خون داشتید با 115 تماس بگیرید شما دچار گرمازدگی که یک اورژانس پزشکی است شده اید. (عکس شماره 7 شخصی را که دچار آفتاب سوختگی است نشان میدهد.)
سوختگی ناشی از تشعشع در افرادی که در صنعت هسته ای کار می کنند دیده می شود. سوختگی ناشی از تشعشع به دلیل توانایی پرتوهای یونیزان در تعامل و آسیب رساندن به DNA، اغلب با سرطان مرتبط است. نتایج بالینی پرتوهای یونیزان به دوز، زمان قرار گرفتن در معرض و نوع ذرات تعیین کننده عمق قرار گرفتن بستگی دارد. بسته به انرژی فوتون، تابش می تواند باعث سوختگی های داخلی بسیار عمیق شود.(عکس شماره 8 نماد رادیو اکتیو )
پوست و وظایف آن
پوست بزرگترین اندام بدن است و از چندین لایه تشکیل شده که هر کدام عملکرد خاص خود را دارند.
اپیدرم :
بیرونی‌ترین لایه پوست است، نازک است و حاوی ملانوسیت است که رنگدانه های پوست را میسازد، خود حاوی چند لایه است.
لایه شاخی:
حاوی پروتئین کراتین است، بیرونی ترین لایه پوست است، به طور دائم پوسته ریزی میکند، نگهدارنده مایعات بدن است.
کراتینوسیت ها :
سلول های سنگفرشی است که از سلال های زنده تشکیل شده دائما در حال بلوغ هستند و به سمت سطح حرکت می‌کنند تا تبدیل به سلول های شاخی شوند.
سلول های بازال :
محل تقسیم سلول های سلول های جدید به جای سلول های جدید است.
درم:
لایه میانی پوست است و درم توسط پروتئینی به نام کلاژن که توسط فیبروبلاست ها ساخته می شود، نگه داشته می شود. این لایه همچنین دارای پایانه های عصبی است که درد و سیگنال های لمسی را هدایت می کند.شامل موارد زیر است:
عروق خونی، اعصاب، عروق لنفاوی، غدد عرق، فولیکول مو، فیبروبلاست ها و بسته های کلاژن
زیرپوست:
زیر پوست عمیق ترین لایه پوست است. زیر پوست، متشکل از شبکه ای از کلاژن و سلول های چربی، به حفظ گرمای بدن کمک می کند و با عمل به عنوان یک “جاذب شوک” از بدن در برابر آسیب محافظت می کنند.
پوست علاوه بر اینکه به عنوان یک سپر محافظ در برابر گرما، نور، آسیب و عفونت عمل می کند، همچنین:
دمای بدن را تنظیم می کند
آب و چربی را ذخیره می کند
اندام حسی است
از هدر رفتن آب جلوگیری می کند
از ورود باکتری ها جلوگیری می کند.
دسته بندی سوختگی ها چیست؟
سوختگی ها بسته به عمق و شدت نفوذ آنها به سطح پوست به درجه اول، دوم یا سوم طبقه بندی می شوند.
درجه اول یا سطحی:
سوختگی های درجه یک فقط اپیدرم یا لایه بیرونی پوست را درگیر می کند. محل سوختگی قرمز، دردناک، خشک و بدون تاول است. آفتاب سوختگی خفیف یک مثال است. آسیب بافتی طولانی مدت نادر است و معمولاً با افزایش یا کاهش رنگ پوست همراه است.( عکس شماره 9 سوختگی درجه یک را نشان می دهد)
سوختگی درجه دو :
درجه دوم اپیدرم و بخشی از لایه درم پوست را درگیر می کند. محل سوختگی قرمز، تاول زده و ممکن است متورم و دردناک به نظر برسد.(عکس شماره 10 سوختگی درجه دو را نشان میدهد)
سوختگی درجه سه:
درجه سوم اپیدرم و درم را از بین می برند. سوختگی درجه سوم ممکن است به استخوان‌ها، ماهیچه‌ها و تاندون‌های زیرین آسیب برساند. هنگامی که استخوان‌ها، ماهیچه‌ها یا تاندون‌ها نیز سوخته میشوند، ممکن است به آن سوختگی درجه چهارم گفته شود. محل سوختگی سفید یا زغالی به نظر می رسد. از آنجایی که پایانه های عصبی از بین رفته اند، هیچ احساسی در این ناحیه وجود ندارد.( عکس شماره 11 پوست دچار سوختگی درجه 3 را نشان میدهد)
وسعت سوختگی چطور محاسبه میشود.
همانطور که گفته شد سوختگی ها بسته به اینکه کدام قسمت بدن سوخته باشد و تا چه عمقی از پوست سوخته است و چه وسعتی از پوست را سوزانده باشد بررسی و سپس مدیریت و درمان میشوند در این جا ما انواع الگو های محاسبه کننده وسعت سوختگی را شرح می دهیم:
وسعت سوختگی به صورت درصدی از کل سطح بدن بیان می شود. به مقدار سطحی از بدن گفته می شود که دچار آسیب گردیده، به طور کلی هرچه سطح وسیعتری از بدن دچار سوختگی باشد، وخامت حال مصدوم بیشتر خواهد بود.
برای تعیین وسعت سوختگی از قانون نه و کف دست استفاده می شود.
قانون کف دست:
کف دست خود مصدوم برابر ۱ درصد از وسعت سوختگی می باشد
بر طبق قانون ۹ تایی:
در بزرگسالان: هر قسمت از بدن به ضرایبی از نه تقسیم می شود که به شرح زیر می باشد:
سر و گردن ۹درصد
هر دست ۹ در صد
هر پا ۱۸درصد
جلو تنه ۱۸ درصد
پشت تنه ۱۸ در صد
ناحیه تناسلی ۱درصد
این قانون در مورد کودکان نیز صادق است ولی در قسمت سر و اندام تحتانی کمی متفاوت می باشد به شرح زیر:
سر و گردن ۱۸ درصد
هر دست ۹درصد
هر پا ۵/۱۳ درصد
پشت تنه ۱۸درصد
جلو تنه ۱۸درصد
تیم درمان با ارزیابی شدت و وسعت در گیری سوختگی درمان سوختگی را مدیریت می‌کنند در ادامه به این موضوع می پردازیم که کدام سوختگی ها نیاز بستری و مراجعه به بیمارستان دارند.( عکس شماره 12 نشان دهنده وسعت سوختگی و درجه بندی در افراد بالغ و کودکان است.)
در سوختگی چه افرادی نیاز به بستری و درمان دارند؟
سوختگی هایی که شدیدتر و گسترده تر هستند نیاز به درمان تخصصی دارند. از آنجایی که سن قربانی سوختگی و درصد سطح بدن که سوخته است، مهم‌ترین عوامل مؤثر بر چشم‌انداز آسیب سوختگی هستند، انجمن سوختگی آمریکا توصیه میکند که بیماران سوختگی که معیارهای زیر را دارند باید تحت درمان قرار گیرند.
- افرادی که سوختگی با ضخامت جزئی دارند که ده درصد یا بیشتر سطح بدن را سوختگی فراگرفته است.
- هر سنی با سوختگی تمام ضخامت یا سطح سه
- سوختگی صورت، دست ها، پاها یا کشاله ران یا ناحیه تناسلی، یا سوختگی هایی که تمام قسمتی از بدن را فرا گرفته است.
- سوختگی همراه با آسیب استنشاقی که راه هوایی یا ریه ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
- سوختگی بیماران مبتلا به شرایط مزمن موجود مانند دیابت، فشار خون بالا، بیماری قلبی، بیماری کلیوی یا مولتیپل اسکلروزیس
- مشکوک به سوء استفاده از کودک یا سالمند
- آسیب الکتریکی
- سوختگی شیمیایی
اثرات سوختگی
سوختگی شدید می تواند یک آسیب جدی ویرانگر باشد — نه تنها از نظر جسمی بلکه از نظر احساسی. این می تواند نه تنها قربانی سوختگی، بلکه کل خانواده را تحت تأثیر قرار دهد. افراد مبتلا به سوختگی شدید ممکن است با از دست دادن برخی از توانایی های فیزیکی، از جمله از دست دادن اندام(ها)، تغییر شکل، از دست دادن تحرک، جای زخم و عفونت های مکرر مواجه شوند، زیرا پوست سوخته توانایی مقابله با عفونت را کاهش داده است. علاوه بر این، سوختگی‌های شدید می‌توانند به لایه‌های عمیق پوست نفوذ کنند و باعث آسیب عضلانی یا بافتی شوند که ممکن است بر هر سیستم بدن تأثیر بگذارد.سوختگی همچنین میتواند باعث مشکلات عاطفی مانند افسردگی، کابوس‌های شبانه یا بازگشت به گذشته از رویداد آسیب‌زا شود. از دست دادن یکی از دوستان یا اعضای خانواده و دارایی در آتش ممکن است غم و اندوه را به تأثیر عاطفی سوختگی اضافه کند.
گزینه های درمانی برای آسیب سوختگی
مراقبت از زخم
پمادها یا کرم های آنتی بیوتیکی اغلب برای پیشگیری یا درمان عفونت در بیماران مبتلا به سوختگی درجه دو استفاده می شود. استفاده از این پمادها ممکن است نیاز به استفاده از بانداژ داشته باشد. پانسمان ممکن است نیاز به تعویض روزانه داشته باشد. این می تواند یک روند دردناک باشد. پزشک می تواند به شما در هماهنگ کردن تغییرات پانسمان با داروهای مسکن کمک کند. پانسمان ها را می توان با آب در سینک یا دوش خیس کرد. پوست و زخم سوختگی را باید به آرامی با صابون ملایم شست و شود داد و با آب لوله کشی به خوبی شستشو داد. از یک پارچه شستشوی نرم یا تکه گاز استفاده کنید تا داروهای قدیمی را به آرامی پاک کنید. مقدار کمی خونریزی با تغییر پانسمان رایج است. پزشک شما در مورد پانسمان و پماد مناسب تصمیم می گیرد. این بر اساس محل سوختگی، نیاز به کنترل زهکشی و راحتی شما خواهد بود.( عکس شماره 13 پماد سیلور سولفادیازین را نشان می دهد.)
بسیاری از “محصولات مراقبت از زخم پیشرفته” برای سوختگی وجود دارد. این محصولات نیازی به تعویض پانسمان روزانه ندارند و می توان تا زمان بهبود زخم در جای خود باقی ماند. این می تواند کنترل درد را بسیار آسان تر کند و ممکن است اضطراب در مورد مراقبت از زخم را کاهش دهد. این نوع پانسمان ها شامل گازهای آغشته شده و فوم ها، عسل و پانسمان های نقره ای است. بسیاری از پانسمان های موجود در حال حاضر ترکیبی از این دسته ها هستند. نام های تجاری مختلفی وجود دارد. تیم مراقبت از سوختگی شما مناسب ترین محصول را برای استفاده تعیین می کند. آنها همچنین تصمیم خواهند گرفت که چه زمانی درخواست کنند و آن را حذف کنند.(عکس شمار14 پانسمان نوین حاوی عنصر AG را نشان میدهد.)
پیوند پوست
نواحی بزرگتر سوختگی‌های درجه سه (ضخامت کامل) با پیوند پوست درمان میشوند. این جراحی پوست مرده را برداشته و با پوست سالم از قسمت دیگری از بدن جایگزین می کند. پوست پیوند شده اغلب با یک پماد آنتی بیوتیک و یک پانسمان نچسب درمان می شود. سه نوع پیوند پوست وجود دارد.
پیوندهای ورقه ای معمولاً برای جلوه بهتر زیبایی روی صورت یا دست ها اعمال می شود. پیوند ورقه ای از کل تکه پوست بدون سوراخ های موجود در آن استفاده می کند. ظاهر آرایشی بهتری می دهد اما برای پوشاندن یک ناحیه خاص به پوست بسیار بیشتری نیاز دارد. پیوندهایی که به تازگی بهبود یافته اند بسیار شکننده هستند. برای محافظت از آنها باید مراقبت های ویژه ای انجام شود. مراقب باشید که روی آنها ضربه نزنید، مالش ندهید یا خراشید. از پوشیدن لباس های خشن یا هر چیزی که ساییده می شود، خودداری کنید. این می تواند باعث ایجاد تاول شود.
از گرافت های مشبک برای زخم های بزرگتر استفاده می شود. برای پوشش دائمی زخم، تکه‌ای از پوست خود را از قسمت دیگری از بدن (پوست اهداکننده) می‌گیرند تا ناحیه باز بسته شود. هنگامی که پوست اهدا کننده از بدن جدا می شود، کوچک می شود. برای کشش پوست اهدا کننده، آن را از طریق دستگاهی قرار می دهند که شکاف ها یا سوراخ های کوچکی در پوست ایجاد می کند. این پوست کشیده، ناحیه بزرگ تری را نسبت به پیوند ورقه ای بدون توری می پوشاند، اما یک الگوی مش دائمی مشابه جوراب های توری ماهی باقی می گذارد. با پر شدن نواحی بین مش و سوراخ ها با پوست جدید، زخم بهبود می یابد. هنگامی که ورقه مش به پوست می چسبد و زهکشی متوقف می شود، زخم بهبود یافته در نظر گرفته می شود و می توان آن را در معرض هوا قرار داد. برای مرطوب نگه داشتن آن می توان از لوسیون استفاده کرد.
گرافت های تمام ضخامت برای بازسازی نواحی کوچکی که مستعد انقباض هستند مانند دست یا چانه استفاده می شود. از ضخامت کامل پوست تشکیل شده و در مقایسه با سایر گرافت ها کمترین چروک را دارد.
ناحیه اهداکننده شبیه سوختگی درجه دو است. اکثر ارائه دهندگان سوختگی از یکی از پانسمان های پیشرفته زخم استفاده می کنند که می تواند به مدت 7 تا 14 روز در محل باقی بماند و بهبودی رخ دهد. هر ناحیه باز کوچک باقی مانده در محل اهدا کننده را می توان با پماد آنتی بیوتیک درمان کرد. ارائه دهنده سوختگی خود را از هر ناحیه قرمز، گرما و افزایش درد مطلع کنید. اینها می توانند علائم عفونت باشند.
(عکس شماره 15 نشان دهنده پوست سوخته است که گرافت پوستی زده شده است)
مرطوب کننده
رطوبت رسانی پس از آسیب سوختگی بسیار مهم خواهد بود. هنگامی که پوست بسته شد و دیگر تخلیه نمی شود، مهم است که آن را به خوبی مرطوب نگه دارید. این امر احتمال ایجاد تاول یا پارگی پوست را کاهش می دهد. همچنین خارش را کاهش می دهد و می تواند حرکت را آسان تر کند.لوسیون های مختلف زیادی وجود دارد.لوسیون های موجود در بطری ها محتوای آب بیشتری دارند. همچنین اعمال آنها راحت تر است. آنها اغلب نیاز به استفاده مکرر دارند.لوسیون ها در لوله ها و شیشه ها ضخیم تر هستند. آنها باید با دقت بیشتری ماساژ داده شوند. ماندگاری بیشتری روی پوست شما دارند.
لوسیون بدون بو باید چند بار در روز روی جای زخم مالیده و ماساژ داده شود. لوسیون بدون عطر مهم است – از پزشک خود بخواهید که توصیه کند.
استفاده از لوسیون زمان خوبی برای لمس اسکارها با فشار کم است. دست زدن به جای زخم های شما برای جلوگیری از حساس شدن آنها مفید است. همچنین زمان خوبی برای انجام حرکات کششی کمی است.
تغذیه در دوران سوختگی
در زمانی که شما دچار سوختگی باشد بدن شما ممکن است دچار کم آبی و کمبود پروتيین و کالری شوید. به همین خاطر شما باید تحت نَظر پزشک و یا متخصص تغذیه قرار بگیرید سطح کالری و مقدار پورتیین مورد نیاز بدن شما بستگی به وزن و توده عضلات بدن شما دارد. مواد معدنی مثل ویتامین C و زینک و روی و انواع ویتامین ها در ترمیم پوست کمک کننده است شما می توانید برای اطلاعات بیشتر با متخصص تغذیه تماس بگیرید.
با تاول ها چه کنیم؟
نظرات متخصصان در مورد مدیریت تاول هایی که در اثر سوختگی ایجاد می شوند، اختلاف نظر دارند. اما توصیه می شود که هیچ تاولی را خودتان نترکانید.اگر سوختگی شما باعث ایجاد تاول شده است، باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
تاول احتمالا دست نخورده باقی می ماند، اگرچه برخی از واحدهای سوختگی در بیمارستان ها از سیاست زدودن سقف تاول ها پیروی می کنند. به معنای برداشتن لایه بالایی پوست از تاول است.در برخی موارد، ممکن است از یک سوزن برای ایجاد یک سوراخ کوچک در تاول استفاده شود تا مایع خارج شود.این به عنوان آسپیراسیون شناخته می شود و ممکن است روی تاول های بزرگ یا تاول هایی که احتمال ترکیدن آنها وجود دارد انجام شود.
متخصص مراقبت های بهداشتی در مورد بهترین راه مراقبت از تاول و نوع پانسمان که باید استفاده کنید، به شما توصیه می کند.(عکس شماره 16 زخمی را نشان می دهد که تاول زده است و سوختگی درجه دو می باشد )
درمان خانگی هنگام سوختگی
برای درمان سوختگی های جزئی مراحل زیر را دنبال کنید:
سوختگی را خنک کنید:
شاید الان برای شما مثل خیلیها پیش آمده باشد که خب حالا خواستیم با آب بشوریم چطور باید بشوریم با چه دمایی با چه سرعتی و چه مدتی. خب نگران نباشید شما فک کنید دارید با یک پارچ معمولی رو دستتان اب میریزید مطمینا وقتی دستاتونو هم میشورید آنقدر با شدت شیر آب رو باز نمیکنید در این مواقع هم شیر آب رو در حدی باز کنید که انگار دارید با یه کتری اب میریزید و آب رو ولرم یعنی( نه اونقد داغ داغ و نه اونقد سرد ) استفاده کنید که دمای آن در حد دمای بدن باشه به این صورت که ارنجتون رو ببرید زیرشیر آب اگه سرد بود گرمترش کنید اگر داغ بود سردترش کنید و به هیچ وجه با آب سرد نشورید چون نباید دمای زخم پایین بیاد چون فرایند ترمیم زخم به مشکل جدی میخوره و از طرفی حتی۵دقیقه هم نمیتونید دستتون رو زیر آب سرد نگه دارید،اگه آب داغ استفاده کنید مطمئن باشید که زخمتان بدتر میشه و در واقع دارید کمک میکنید اون ناحیه بیشتر بسوزد و نکته دیگه اینکه از یخ استفاده نکنید قرار دادن مستقیم یخ روی سوختگی می تواند باعث آسیب بیشتر به بافت شود.
حلقه ها یا سایر وسایل تنگ را بردارید. سعی کنید این کار را به سرعت و به آرامی انجام دهید، قبل از اینکه ناحیه سوخته متورم شود.
تاول ها را نترکانید. تاول های پر از مایع از عفونت محافظت می کنند. اگر تاول پاره شد، محل را با آب تمیز کنید (صابون ملایم اختیاری است). یک پماد آنتی بیوتیک بزنید. اما اگر جوش ظاهر شد، استفاده از پماد را متوقف کنید.
لوسیون بزنید. پس از خنک شدن کامل محل سوختگی، از لوسیونی مانند لوسیون حاوی آلوئه ورا یا مرطوب کننده استفاده کنید. این به جلوگیری از خشک شدن کمک می کند و تسکین می دهد.
محل سوختگی را بانداژ کنید. محل سوختگی را با باند گاز استریل (نه پنبه ای کرکی) بپوشانید. آن را شل بپیچید تا به پوست سوخته فشار وارد نکنید. بانداژ، هوا را از ناحیه خارج می کند، درد را کاهش می دهد و از پوست تاول دار محافظت می کند. مراقب باشید که از پنبه استفاده نکنید چون به پوست می چسبید و باعث بد تر شدن اوضاع میشود.
مسکن مصرف کنید داروهای بدون نسخه، مانند ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم یا استامینوفن ، می توانند به تسکین درد کمک کنند.
وقتی سوختگی رخ داد چه کارهایی نباید انجام داد
شاید همین الان خدا نکرده دستتون بر اثر آب جوش سوخته باشه، خوب شاید مثل قدیم ها شما روی محل سوختگی آرد بریزید، یا دستتون رو سریع فرو کنید تو ظرف آب قند، یا مثلا سیب زمینی و یا خمیر دندون روی زخمتون بزارید پس سخت در اشتباهید این کار ها نه تنها اوضاع را بهتر نمیکنند به شدت باعث بدتر شدن زخمتون میشوند.پس مطالب درج شده توی مقاله رو با دقت بخوانید و استفاده کنید.
از کره و روغن ها استفاده نکنید
از کره برای سوختگی استفاده نکنید. شواهد کمی وجود دارد که از اثربخشی کره به عنوان یک درمان سوختگی حمایت می کند. علاوه بر این، ممکن است در واقع سوختگی شما را بدتر کند. کره گرما را حفظ می کند و همچنین ممکن است حاوی باکتری های مضری باشد که می توانند پوست سوخته را آلوده کنند. کره خود را برای نان خود ذخیره کنید.
برخلاف تصور رایج، روغن نارگیل همه چیز را درمان نمی کند. به همان دلیلی که نباید کره را روی سوختگی های خود بمالید، روغن هایی مانند روغن نارگیل، روغن زیتون و روغن های پخت و پز حرارت را نگه می دارند و حتی می توانند باعث ادامه سوختن پوست شوند. گزارش شده است که روغن اسطوخودوس به بهبود سوختگی کمک می کند، اما شواهد منتشر شده کمی برای حمایت از این ادعا وجود دارد.مطالعاتمنبع مورد اعتماد برای مثال در موش‌ها هیچ فایده‌ای از استفاده از روغن اسطوخودوس برای التیام سوختگی نشان نداده‌اند.
سفیده تخم مرغ استفاده نکنید
یکی دیگر از افسانه های عامیانه، سفیده تخم مرغ نپخته خطر عفونت باکتریایی دارد و نباید روی محل سوختگی قرار گیرد. تخم مرغ همچنین می تواند باعث واکنش آلرژیک شود.
خمیر دندان استفاده نکنید
هرگز خمیر دندان را روی محل سوختگی نزنید. این یک داستان عامیانه دیگر است که هیچ مدرکی برای تأیید آن وجود ندارد. خمیر دندان می تواند سوختگی را تحریک کند و محیط مساعدتری برای عفونت ایجاد کند. به علاوه، استریل نیست.
از گذاشتن یخ روی سوختگی بپرهیزید
یخ و آب بسیار سرد در واقع می توانند ناحیه سوختگی شما را بیشتر تحریک کنند. یخ در صورت استفاده نادرست حتی ممکن است باعث سوختگی سرد شود. (عکس شماره 17 کارهایی که باید انجام داد و کارهایی که نباید انجام داد را نشان میدهد)
جمع بندی
ما در این مقاله با پوست و وظایف ان و سوختگی و انواع آن صحبت کردیم. در این مقاله با درجات و وسعت سوختگی بیشتر آشنا شدیم در مورد سوختگی های شیمیایی و سوختگی های الکتری و تابشی و حرارتی بیشتر یاد گرفتیم و متوجه شدیم کدام سوختگی ها نیاز به اقدامات اورژانسی و کدام یک نیاز به بستری دارند. یاد گرفتیم که در منزل برای سوختگی های سطحی چه اقداماتی را انجام دهیم و مهم تر از آن چه اقداماتی را انجام ندهیم.برای مدیریت و درمان سوختگی نیاز به تیم کامل درمان که اعم از پزشک جراح و پزشک متخصص پوست و کادر پرستاری و متخصص زخم داریم . تیم درمانی کلینیک زخم پاد زخم همیشه در کنار شما است و می تواندید از متخصصان ما برای مشاوره و درمان سوختگی و آثار آن روی پوست کمک بگیرید. کارشناسان ما تمام وقت در دسترس شما هستند.
منابع
- کتاب پرستاری داخلی جراحی نرونر و سودارث 2018 جلد 14 پوست و سوختگی / تالیف: جانیس ال . هینکل و کری اچ.چیویر / مترجم : مریم نمادی و آسیه موحد پور / سال 1399 نوبت چهارم/نشر جامعه نگر