دیابت در کودکان

دیابت در کودکان

دیابت در کودکان متاسفانه به دلیل عدم برخورداری از تغذیه مناسب و تحرک، روز به روز در حال افزایش است و هر روزه کودکان زیادی به این عارضه مزمن مبتلا می شوند. متاسفانه بسیاری از کودکان در حالی به دیابت مبتلا هستند که خانواده ها از این موضوع بی خبر بوده و درمان به موقع و مناسب برای آنها صورت نمی گیرد. تشخیص به موقع دیابت تاثیر بسزایی در حفظ سلامت کودکان دارد و هر چقدر فرایند تشخیص و درمان به تاخیر بیفتد به همان اندازه نیز کودک در معرض عوارض ناشی از این بیماری قرار می گیرد.

 

انواع دیابت در کودکان

کودکان در معرض ابتلا  دو نوع دیابت که شامل دیابت نوع ۱ و دیابت نوع دو است قرار دارند. طبق تحقیقات به عمل آمده مشخص شده است که دیابت نوع ۱ در مقایسه با دیابت نوع ۲ کودکان را بیشتر مبتلا می کند. در هر دو نوع دیابت میزان ترشح هورمون انسولین در بدن کودک از حالت عادی خارج می شود و یا انسولین از انجام وظیفه اصلی خود و جذب قند خون ناتوان می شود.

البته هر کدام از این دو عارضه شرایط خاص و متفاوت تری از یکدیگر دارند. علاوه بر موارد نام برده نوع دیگری از دیابت  وجود دارد که به عنوان دیابت بی مزه خوانده می شود. در ادامه مطلب توضیحات بیشتری در رابطه با هر کدام از موارد نامبرده ارائه خواهد شد.

• دیابت نوع ۱

در دیابت نوع ۱ پانکراس کودکان نمی تواند به میزان مورد نیاز بدن انسولین تولید کند. انسولین هورمونی است که بدون وجود آن نمی توانند قند جذب شده از غذا را از طریق خون جذب کنند و قند در خون باقی می ماند و در نتیجه قند خون کودک بالا می رود. البته این نوع دیابت در همه سنین ممکن است رخ دهد، اما در حالت کلی احتمال بروز این نوع دیابت از سنین ۱۳ الی ۲۰ سالگی بیشتر است.

متاسفانه کودکانی که درگیر دیابت نوع ۱ می شوند باید به صورت مادام العمر داروی انسولین تزریق کنند. همچنین برای کنترل قند خون باید همواره رژیم غذایی مناسبی داشته باشند.

• دیابت نوع ۲

ابتلا به دیابت نوع ۲ در سنین بالاتر بیشتر رایج بوده و کودکان خردسال کمتر در معرض چنین عارضه ای قرار می گیرند. این نوع دیابت اغلب در مواقعی رخ می دهد که گیرنده های سلولی هورمون انسولین عملکرد درست خود را از دست می دهند. در چنین شرایطی علی رغم وجود انسولین کافی در خون میزان قند خون بالا می رود. زیرا انسولین خون نمی تواند عملکرد درستی برای جذب قند خون داشته باشد.

با توجه به تحقیقات به عمل آمده مشخص شده است که عامل اصلی بروز این نوع دیابت چاقی و استفاده بیش از اندازه از کربوهیدرات ها است. به عبارت دیگر زمانی که سلول ها بیش از حد با قند مواجه می شوند، مقاومت خود را نسبت به هورمون انسولین از دست می دهند. در نتیجه افراد برای کنترل قند خون خود مجبور به استفاده از انسولین می شوند.

کنترل این نوع دیابت با کاهش وزن و برخورداری از یک رژیم غذایی سالم، کم چرب و کم قند به همراه ورزش و افزایش تحرک امکان پذیر بوده و کودکانی که به این نوع دیابت مبتلا می شوند نیاز کمتری به مصرف دارو دارند.

• دیابت بی مزه

یکی دیگر از انواع دیابت که معمولاً در کودکان مشاهده می شود دیابت بی مزه است. این نوع به دلیل وجود یک اختلال در سیستم هورمونی کودک رخ می دهد و معمولاً جزو موارد نادر می باشد. کودکان مبتلا به دیابت بی مزه دچار کمبود هورمون ادراری یا آنتی دیوریتیک می شوند و همین عامل میزان حجم ادرار آنها را بالاتر از حد طبیعی می برد.

مهمترین علائم دیابت در کودکان

همانطور که عنوان شد تشخیص به موقع دیابت در کودکان اهمیت زیادی دارد. زیرا عدم درمان به موقع به صورت مستقیم سلامت دیگر ارگان های حیاتی  آنها را نیزتحت تاثیر قرار می دهد. از این رو لازم است که همه خانواده ها مهم ترین علائم دیابت در کودکان را بشناسند.

به طور کلی علائم دیابت در کودکان تفاوت چندانی با بزرگسالان ندارد. کودکانی که به دیابت نوع ۱ مبتلا می شوند خیلی سریع و در ظرف چند هفته علائم آن را نشان می دهند. این در حالی است که دیابت نوع ۲ علائم خود را کندتر بروز می دهد و ممکن است کودکی سال ها به دیابت نوع ۲ مبتلا باشد و این بیماری مزمن او با هیچ عارضه ای به همراه نشود.

علائم دیابت نوع ۱ کودکان

• افزایش تشنگی، عطش و نوشیدن بیش از حد مایعات
• افزایش دفع ادرار و شب ادراری
• احساس گرسنگی مداوم
• کاهش وزن
• خستگی
• تحریک پذیری عصبی بالا
• تاری دید
• انتشار بوی میوه از دهان کودک
• افزایش عفونت های قارچی

• علائم دیابت نوع ۲

• تکرار ادرار و شب ادراری
  • خستگی بیش از حد
  • افزایش تشنگی
  • کاهش وزن
  • احساس خارش در اطراف اندام تناسلی
  • طولانی شدن دوره بهبود زخم ها
  • خشکی چشم و تاری دید
  • بروز لکه های مخملی و تیره روی پوست
  • سندروم تخمدان پلی کیستیک در دختر
    

    

    مهمترین دلایل ابتلای کودکان به دیابت

     

    علت ابتلا کودکان به دیابت نوع ۱ ناشناخته است. در این عارضه سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول های تولید کننده انسولین را نابود می کند و معمولاً عوامل محیطی و ژنتیک از جمله مواردی هستند که می توانند در بروز این نوع دیابت نقش داشته باشند.

    علت بروز دیابت نوع ۲ نیز هنوز آنچنان که باید شناخته نشده است. اما برای این مورد نیز ژنتیک و سابقه خانوادگی بیشترین تاثیر را دارند و همچنین چاقی و تحرک کم نیز از جمله مواردی هستند که کودکان را بیشتر در معرض ابتلا به آن قرار می دهند.عوارض دیابت کودکان

    دیابت با عوارض مختلفی به همراه است اما یکی از جدی ترین عوارض دیابت نوع ۱ در صورتی که به موقع درمان و تحت کنترل قرار نگیرد کتواسیدوز دیابتی است. البته این عارضه در دیابت نوع ۲ نیز ممکن است رخ دهد اما در مقایسه با دیابت نوع ۱ نادرتر است.

    این عارضه یکی از شدیدترین عوارض دیابت بوده که حتی زندگی کودک را نیز تهدید می کند و باید خیلی فوری کودک تحت درمان قرار بگیرد. مهمترین علائم کتواسیدوز شامل افزایش ادرار، حالت تهوع، استفراغ، درد شکمی، خشکی شدید دهان، تشنگی شدید، انتشار بوی میوه در دهان و گیجی است.

    زمانی که انسولین خون بسیار پایین باشد بدن قادر به استفاده قند خون نخواهد بود و در نتیجه برای تامین قند مورد نیاز برای سوخت ساز بدن شروع به تجزیه از چربی می کند. این امر منجر به تولید یک ماده شیمیایی به نام کتون در بدن می شود و با عنوان کتواسیدوز خوانده می شود.

    دیابت نوع ۲ نیز اگر به موقع تشخیص داده نشود معمولا کودک را در معرض بیماری های چشمی، کلیوی، افزایش سطح کلسترول و فشار خون قرار می دهد.