کشیدن بخیه و مراقبت از بخیه
کشیدن بخیه معمولا توسط خود پزشک معالج تعیین می شود، ولی به صورت کلی بسته به اینکه چه نوع نخ بخیه ای استفاده شده و یا چه جایی از پوست آسیب دیده بخیه شده است زمان آن متفاوت است. مراقبت از بخیه امر مهمی در سلامت پوست و جلوگیری از عفونت می باشد.اکثر بریدگی ها و خراش های جزئی به خودی خود بهبود می‌یابند و برای تمیز نگه داشتن آن ها به مداخله کمتری نسبت به آب و صابون ملایم نیاز است.
بریدگی ها یا برش های جدی تر ناشی از روش های جراحی به بخیه نیاز دارند تا بافت‌ها را در حین بهبودی کنار هم نگه دارند. هدف از بخیه این است که لبه ها را به هم متصل کنیم تا پوست و سایر بافت ها بتوانند دوباره به یکدیگر جوش بخورند. سپس بخیه برداشته می شوند.
در میان روش های متعدد برای بستن زخم ها، بخیه زدن رایج ترین روش ترمیم زخم است که می‌توان از آن تقریباً درهر قسمت از بدن (داخلی و خارجی) استفاده کرد و روش های دیگر عبارتند از: منگنه های جراحی، نوارهای چسبنده پوست و چسب ها.
علائم و نشانه های برش ها و زخم هایی که نیاز به بخیه دارند
تشخیص اینکه آیا یک بریدگی نیاز به بخیه زدن دارد یا خیر همیشه آسان نیست و در نهایت این به پزشک بستگی دارد که آیا بخیه نیاز است یا خیر. نمونه هایی از برش هایی که نیاز به بخیه دارند شامل موارد زیر است:
- بریدگی های عمیق، ناهموار، شکاف روی صورت یا قسمت دیگری از بدن که اسکار حاصل از آن مشکل ساز می باشد.
- برش با طول بیشتر از ۱۲ میلی متر در بدن و بیشتر از ۶ میلی متر روی صورت به بخیه و چسب پوستی نیاز دارند.
- بریدگی هایی که پس از ۲۰ دقیقه فشار مستقیم بدون وقفه خونریزی شدید می کند.
- برش هایی که فرد در آن ناحیه احساس بی حسی می کند
- زمانی که بعد از ایجاد برش در دست یا اندام ها، آن اندام به درستی عمل نمی کند.
اگر هر یک از این موارد در مورد آسیب شما صدق می‌کند در اسرع وقت باید به پزشک مراجعه کنید. در حالت ایده آل در عرض ۶ ساعت زخم و برش باید بررسی و بسته شود تا از ایجاد عفونت در زخم جلوگیری گردد. در این فاصله برای کمک به کنترل خونریزی فشار مستقیم وارد کنید. همچنین در صورت امکان بالا بردن ناحیه آسیب دیده نسبت به سطح قلب ممکن است کمک کننده باشد. موارد خاصی وجود دارد که ممکن است بخیه توصیه نشود؛ مانند زخم های دارای حفره. اگر چه ممکن است همچنان نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشید به خصوص اگر بیش از ۵ سال است که واکسن کزاز تزریق نکرده اید
انواع بخیه
بخیه ها به دو دسته کلی قابل جذب و غیرقابل جذب تقسیم می‌شوند:
بخیه های قابل جذب
به سرعت در بافت ها تجزیه می شوند و در عرض ۶۰ روز قدرت خود را از دست می‌دهند. این نوع بخیه نیازی به برداشتن ندارد و از آن ها برای بستن پوست و سایر مصارف داخلی که نیازی به بخیه دائمی نیست استفاده می شود.
بخیه های غیر قابل جذب
استحکام خود را بیش از ۶۰ روز حفظ می‌کنند؛ از این بخیه ها برای زخم های خارجی یا ترمیم رگ های خونی استفاده می شود.
نحوه مراقبت از بخیه
- محل بخیه را تمیز و خشک نگه دارید.
- مراقب هرگونه علائم عفونت در نزدیکی یا اطراف بخیه ها (مانند افزایش قرمزی، تورم، تب، خارش،ترشحات چرکی، خونریزی،بوی نامطبوع درد یا رگه های قرمز روی پوست نزدیک زخم) باشید.
- هرگز بخیه های خود را نخارانید زیرا هر خراشی ممکن است به آن ها آسیب برساند.
- از ورزش های تماسی مانند فوتبال یا فعالیت های فیزیکی شدید خودداری کنید تا فرصت برای التیام زخم را داشته باشید.
- تا زمانی که زخم کاملا خوب نشده نباید شنا کنید.
- اگر بخیه را برای یک کودک زدند، اجازه ندهید با آب، گل، ماسه و رنگ بازی کند؛ زیرا چنین چیزهایی باعث ایجاد آلودگی و عفونت در زخم می شوند.
- دوش بعد از گذشت ۴۸ ساعت اول مجاز است و جای بخیه حتما بعد از دوش خشک شود.
- باند و گاز ها را می توان بعد از ۴۸ ساعت اول از روی زخم برداشت؛ مگر این که زخم به خونریزی ادامه دهد یا ترشح داشته باشد.
- اگر باندها در محل خود خیس شدند باید آن ها را خارج کرد و باند و گاز خشک و تمیز را جایگزین کرد.
- بعد از تمیز کردن زخم ممکن است به دستور پزشک از پماد های آنتی بیوتیکی مثل پماد تتراسایکلین برای پیشگیری از عفونت استفاده شود.
- در صورت شل شدن یا پاره شدن بخیه حتماً باید پزشک مربوطه را مطلع کرد.
- برای التیام درد بخیه ها می توان از داروهای مسکن ساده مانند پاراستامول، استامینوفن و یا ایبوپروفن استفاده کرد.
- در ابتدا جای زخم قرمز و برجسته می‌شود؛ اما به مرور زمان و در بلند مدت رنگ پریده تر و انعطاف پذیر تر می شود.
در صورت دیدن چه مواردی باید به پزشک مراجعه کنیم
- زخم دوباره باز شود
- بعد از گذشت چند روز زخم همچنان مانند زمان بخیه شدن به نظر برسد.
- زمانی که علائم عفونت ( ادم، ترشح چرکی، درد، قرمزی، راش، تب، تاول، بوی نامطبوع) در زخم مشاهده شود. جهت مطالعه بیشتر مقاله زخم های جراحی را مطالعه کنید.
- خونریزی اتفاق بیوفتد.
- موقعی که بخیه ها زودتر از موعد شل یا پاره شوند
- وقتی که کشیدن بخیه ها به هر دلیلی به تعویق بیوفتد
چه زمانی باید بخیه ها را بکشیم
بخیه ها را معمولا در عرض چند روز تا دو هفته (5 الی 10 روز و یا 4 الی 14 روز) می کشند. اما زمان دقیق برداشتن بخیه بستگی به محل بخیه، عمق زخم، اندازه زخم، سلامت عمومی فرد و روش درمانی کارشناس زخم یا پزشک دارد. زیرا قسمت های مختلف بدن نیاز به باز کردن بخیه در زمان های مختلف دارند. به عنوان یک قاعده کلی هر چه کشش بیشتر روی زخم باشد، بخیه ها باید بیشتر باقی بمانند.
دستورالعمل توصیه شده بر اساس محل بخیه
- صورت: در برخی منابع ۳-۵ روز و در برخی دیگر ۵-۷ روز
- گردن: ۷ روز
- پوست سر: ۷-۱۰ روز
- تنه یا اندام فوقانی: در برخی منابع ۷ تا ۱۰ روز و در برخی دیگر ۱۰ تا ۱۴ روز
- اندام تحتانی: ۱۴-۲۱ روز
- بازوها و پاها: ۱۰-۱۴ روز
- مفاصل: ۱۰-۱۴ روز
- کف دست و کف پاها و انگشتان: ۱۲-۱۴ روز
نکات مورد توجه
بخیه هایی که در زخم هایی که تحت کشش بیشتری قرار دارند، لازم است برای مدتی طولانی تر در جای خود باقی بمانند.
پزشکان اکثر بخیه ها را همه در یک ویزیت می کشند یا گاهی اوقات در صورت نیاز زخم، در طی چند روزمی کشند.
بخیه های جذبی معمولاً در عرض یک یا دو هفته ناپدید می شوند، اما برخی از آن ها چندین ماه طول می کشد تا کاملا جذب شوند.
استفاده از تکنیک مناسب برای برداشتن بخیه ها مهم است و جزئی از مراقبت از بخیه محسوب می شود؛ بخیه ها به آرامی با استفاده از فورسپس یا موچین بالا می روند تا بخیه با تیغ بیستوری یا قیچی استریل بریده شود؛ سپس بخیه به آرامی ازروی پوست بر می دارند.
✳️ هرگز نباید برداشتن بخیه ها را به تاخیر انداخت؛ زیرا خطر ایجاد عفونت و ایجاد اسکار را افزایش می دهد. و همچنین جدا کردن بخیه را سخت تر می کند.
مراحل کشیدن بخیه
قبل از انجام این کار باید اطمینان داشت که به اندازه کافی زخم بهبود یافته است. اگر بخیه ها را زودتر از بهبودی کامل بکشیم فرد در معرض خطر بیشتری برای عفونت قرار می گیرد و از ترمیم مناسب زخم جلوگیری می شود. بنابراین حتماً پزشک معالج باید قبل از برداشتن بخیه چه توسط تیم مراقبت دهنده و چه خود بیمار بخیه ها را از نظر بهبود کامل بافت چک کند.
کشیدن بخیه توسط پزشک و پرستار
- پزشک به شما می گوید که چه زمانی برای این کار مراجعه کنید.
- این کار فرایندی بسیار سریع تر از انجام بخیه است.
- پزشک به سادگی هر نخ را نزدیک گره می بُرد و آن ها را بیرون می آورد.
- احساس کشش خفیف طبیعی است اما برداشتن بخیه ها به هیچ وجه نباید به شما آسیب برساند.
- پزشک یا پرستار ، زخم را با یک محلول استریل تمیز می کند تا خون و بافت شل روی زخم از بین برود.
- برای برداشت گره هر نخ بخیه، از انبرک استریل استفاده می شود و سپس از قیچی جراحی یا تیغه بیستوری برای برش بخیه استفاده می شود.
- این مراحل نسبتا بدون درد، تا زمانی که بخیه ها برداشته شوند ادامه می‌یابد.
- زخم دوباره پاک می‌شود و نوارهای چسبی اغلب روی زخم قرار می‌گیرند تا بهبود رخم ادامه یابد.
کشیدن بخیه توسط خود فرد در خانه
اگرچه مراقبت از بخیه و برداشتن بخیه ها فرآیند سختی نیست، اما نباید خودتان سعی کنید آن ها را بردارید. پزشک زخم را بررسی کند. همچنین پزشک معمولا پس از برداشتن بخیه ها دستورالعمل های خاصی برای بیمار داشته باشد که به کاهش جای زخم کمک کند. با این حال برخی از افراد ترجیح می دهند بخیه هایشان را خودشان بکشند. در این مورد ضروری است که قبل از انجام این کار باید توسط پزشک یا پرستار بررسی شود که آیا برداشتن بخیه ها بی خطر است یا خیر. همچنین فرد به تجهیزات اولیه نیاز دارد و باید برخی از اقدامات احتیاطی ساده را برای کاهش خطر عفونت انجام دهد.
- نکته: زخم در حال بهبود معمولاً صورتی و با لبه های نزدیک به هم، به نظر می رسد. فرد احساس درد ندارد و خون یا مایع از محل بخیه خارج نمی شود.
وسایل مورد نیاز در خانه برای کشیدن بخیه
- صابون آنتی باکتریال
- آب جوش
- پارچه تمیز (سواپ پنبه ای)
- باند یا نوار چسب
- موچین
- یک جفت قیچی تیز کوچک (ناخن گیر یا گیره هم می توان استفاده کرد)
- دستمال مرطوب ضدعفونی کننده یا پد الکلی
- پماد آنتی بیوتیکی( برای مثال تتراسایکلین)
روش کشیدن بخیه توسط فرد در خانه
۱- دست های خود را به خوبی با صابون آنتی باکتریال و آب گرم بشویید.
۲- قیچی و موچین را در آب جوش به مدت حداقل ۲۰ دقیقه استریل کنید. سپس با استفاده از یک پارچه یا دستمال کاغذی تمیز آن ها را خشک کنید.
۳- زخم و اطراف آن را با آب گرم و صابون ملایم(ترجیحا شامپو بچه ) و الکل بشویید و استریل کنید و سپس زخم را با یک حوله تمیز خشک کنید و از یک پنبه الکلی برای مالش بخیه ها استفاده کنید.
۴- خود را در مکانی قرار دهید که بخیه ها را به وضوح ببینید (مانند نور طبیعی روز یا در نور شدید)
۵- تعداد بخیه هایی را که در پوست وجود دارد بشمارید تا بتوانید بررسی کنید که بعد از آن هیچ بخیه باقی نمانده باشد.
۶- گره بالای بخیه را با موچین بگیرید و به آرامی به سمت بالا بکشید.
۷- قیچی را زیر نخ بکشید و به گره نزدیک کنید و نخ را ببرید.
۸- بخیه ای که برداشتید را با احتیاط از روی پوست جدا و در یک طرف قرار دهید.
۹- پس از اتمام کار محل زخم را با پنبه الکلی کاملاً تمیز کنید. اگر پماد آنتی بیوتیک در دست دارید آن را روی ناحیه مورد نظر بمالید و از زخم محافظت کنید.
نکات مورد توجه
- بخیه را با فشار نکشید. بخیه باید به راحتی جدا شود.
- اگر زخم هنگام برداشتن بخیه ها باز شد یا خونریزی و ترشح از زخم وجود داشت بلافاصله این کار را متوقف کنید و با یک پرستار مشورت کنید.
- از کاربرد هر وسیله ی دارای لبه های صاف مانند چاقو جدا خودداری کنید. زیرا لیز می خورد و باعث آسیب بیشتر می شود.
- در حالت عادی نیازی به استفاده از بانداژ نیست اما باند باید در دسترس باشد تا در زمان خونریزی یا هر مورد غیرطبیعی دیگری از آن استفاده کرد.
- این کار تنها در مواقعی کاربرد دارد که بخیه ها از نوع ساده باشند و در موارد دیگر بخیه را حتما باید پزشک یا پرستار بکشد.
مراقبت از زخم بعد از کشیدن بخیه
- پس ازبرداشتن بخیه، تمیز کردن محل زخم یک بار دیگر با دستمال مرطوب ضدعفونی کننده ضروری است.
- شست و شوی روزانه محل زخم با آب و صابون ملایم و خشک کردن محل پس از شستشو ضروری است.
- محل زخم را خشک و تمیز نگه دارید (پیشگیری از عفونت)
- زخم را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید. زیرا پوست اطراف زخم های در حال بهبود، در برابر نور خورشید بسیار آسیب پذیر هستند.( استفاده از کرم ضد آفتاب با فاکتور بالا یا محل زخم را همیشه در معرض نور خورشید بپوشانید)
- استفاده از مرطوب کننده مخصوصا مرطوب کننده های حاوی ویتامین E یا آلوئه ورا برای کمک به کاهش اسکار (جای زخم) برای کاهش اسکار می تانید از کارشناسان زخم مشورت بخواهید تا کرم ها و پماد های کاهنده جای زخم را به شما معرفی کنند.
- خودداری از اعمال فشار زیاد به محل بخیه و خودداری از انجام فعالیت های سنگین و ورزش برای پیشگیری از باز شدن مجدد زخم
- استفاده از باند و پانسمان برای محافظت از زخم حداقل به مدت ۵ روز
اگر بعد از برداشتن بخیه زخم دوباره باز شد، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. ممکن است برای کمک به ترمیم مجدد زخم، بخیه مجدد نیاز باشد.
، استفاده از پماد های آنتی بیوتیک موضعی، به مدت ۷ تا ۱۰ روز، با نظر پزشک، باعث کاهش اسکار می شود. همچنین ماساژ ملایم جای زخم ممکن است میزان اسکار را کاهش دهد.
عوارض احتمالی کشیدن بخیه
- عفونت زخم
- باز شدن مجدد زخم
- ایجاد اسکار بیش از میزان قابل انتظار
- تشکیل کلوئید
- بوجود امدن اسکار هیپرتروفیک
کلوئید چیست
کلوئید یک توده بزرگ و سفت از بافت اسکار است؛ این اسکار فراتر از زخم اصلی گسترش می یابد و نسبت به پوست معمولی تیره تر است. کلوئیدها در زخم های گوش، کمر، بازوها، آرنج ها، شانه ها و بخصوص قفسه سینه شایع هستند. کلوئید زمانی رخ می‌دهد که بدن هنگام تشکیل اسکار بیش از حد واکنش نشان می دهد و در آمریکایی های آفریقایی تبار و در هر کسی که سابقه تولید کلوئید دارد رایج است. افرادی که تشکیل کلوئید در آنها زیاد است باید تحت نظر پزشک باشند. تزریق مواد ضد التهابی ممکن است تشکیل کلوئید را کاهش دهد. همچنین می توان کلوئید های بزرگ را برداشت و از پیوند برای ترمیم زخم استفاده کرد.
اسکار هیپرتروفیک چیست
اسکار هایپرتروفیک به اسکار های حجیم می گویند که در اطراف زخم اصلی باقی می مانند. آنها بیشتر در اطراف مفاصل ایجاد می شوند. اسکارهای هایپرتروفیک معمولاً به اندازه اوج می رسد و بعد از چند ماه تا چند سال کوچکتر می شود. از سوی دیگر کلوئید ها به ندرت از بین می‌روند. برای افرادی که اسکارهای هایپرتروفیک دارند، یک پانسمان فشاری سفت ممکن است به جلوگیری از تشکیل آن ها کمک کند.
جمع بندی
در این مقاله یاد گرفتیم که چه زخم هایی نیاز به بخیه دارند، بخیه ها معمولا چند روز روی پوست می مانند و چند نوع بخیه وجود دارد، به صورت کلی مراقبت از بخیه را تعریف کردیم. همانطور که گفتیم ترجیحا بخیه ها را پزشک معالج و یا پرستاران بکشند ولی به صورت کلی با طریقه انجام ان در منزل و وسایل مورد نیاز آن آشنا شدیم. بهتر است برای مراقبت از بخیه های خود و جلوگیری از عفونت و جای زخم از کارشناسان زخم کمک بخواهید تا پماد و کرم مناسب را به شما معرفی کنند.
تیم درمانی کلینیک پادزخم با مجرب ترین کادر کارشناسی زخم و در دست داشتن جدید ترین متد درمانی زخم همواره پاسخگو سوالات شما می باشد و می تواند از مشاوره کارشناسان ما بهره مند شوید.
شماره تماس با ما و مشاوره واتساپ : 09364093277–09129583284